چاقـی و لاغری

راهكارهای پیشگیری و درمان در طب سنتی و طب اسلامی

 

 

اگر طبیب ، درمان بیمارش را با اصلاح تغذیه آغاز نكند گویی بر كشتن بیمار جرأت یافته است.

 حكیم محمد زكریای رازی

 

 تهیه تدوین : دكتر محمد عزیزخانی

 

مزاج شناسی از دیدگاه حضرت علی (ع):

… و الاخلاط المتباینه ،

من الحر                      گرمی ( صفرا ) 

والبر                            سردی ( بلغم )

والبله                          تری ( خون )

والجمود                      خشكی ( سودا )

 

مزاج از دیدگاه طب سنتی

 حالت ، كیفیت و طبیعت كلی بدن یك موجود كه از واكنش متقابل اجزاء ریز مواد متضاد بوجود می آید

تقسیم بندی مزاج بر حسب متابولیسم پایه و رطوبت ذاتی:

1. گرم و مرطوب (دموی)
2. سرد و مرطوب  (بلغمی)
3. سرد و خشك (سوداوی)
4. گرم و خشك (صفراوی)

 

اخلاط از دیدگاه طب سنتی

مایعاتی سیال كه در اندامهای بدن وجود داشته و از ترشحات خون می باشد (اخلاط تبلور مزاجها می باشند).

 مزاج گرم و تر                  مستعد تولید خلط خون

مزاج سرد و تر                  مستعد تولید خلط بلغم

مزاج گرم و خشك               مستعد تولید خلط صفرا

مزاج سرد و خشك                مستعد تولید خلط سودا

 

 تعادل اخلاط متضاد با یكدیگر و حضور بجا در جایگاه اصلی خود   =   تندرستی و سلامت بافتها و اندامها و كاركرد سیستمها  

بهم خوردن اخلاط ویا حضور نا بجای یك خلط در جایگاه غیر اصلی خود   =   كاهش تندرستی و ایجاد بیماری در سیستمها و اندامها

 

 

طبایع از دیدگاه طب سنتی طبیعت ، خصوصیات و حالت وتوصیف مزاج و خلط می باشد.

 طبیعـت مزاج و خلــط صفرا                گرم و خـــشك

 طبیــعت مزاج و خلـط دم                           گــرم و تر

 طبیعـت مزاج و خلط سودا                    ســرد و خشك

 طبیعــت مزاج و خـلط بلغم                         سـرد و تر

 

خلاصه :             

                                

مزاج
صفراوی	صفرا	گرم و خشك
دموی	خون	گرم و مرطوب
بلغمی	بلغم	سرد و مرطوب
سوداوی	سودا	سرد و خشك

 

 تعــــــــــریف چــــــاقی

• بدن گوشت آلود و تنومند و همگون – دموی مزاجها  ( نیاز به درمان ندارد ) 
• بدن پیه ناك و ناهمگون  – بلغمی مزاجها   ( نیازمند به درمان )

 

 

پیـــــشگیری از چاقـــــی

۱ـ محدودیت مصرف مواد بلغم زا                                ۴ـ حذف وعده ظهر (ناهار)

۲ـ مصرف مواد ضد بلغم                                             ۵ـ ریاضت و تحرك

۳ـ متعادل خوردن و صحیح خوردن                             ۶ـ آرامش و تعادل روانی

 

  

درمان چاقی

 

 الف ـ راهكارهای عمومی 

1. كاهش خوراك
2. اغذیه گرم و خشك
3. ادویه گرم و خشك
4. آش آبغوره
5. روزه داری و ۲ وعده تناول كردن
6. یك در میان غذا خوردن
7. حمام گرم و خشك
8. دلك و دلاكی
9. ریاضت و تفریح
10. لباس گرم و خشك
11. زیر انداز گرم و خشك
12. بادكش گذاری
13. انگشتر سرب، در كاسه سربی غذا خوردن (توصیه نمیگردد)
14. استخر و سونا
15. پرهیز از بلغم زاها
16. جایگزینی روغن حیوانی بجای نباتی
17. عرق ریزه و عسل قبل و بعد غذا
18. روغن حیوانی یا دنبه قبل و بعد غذا
19. آش + عسل     (یك وعده دائمی)
20. ظهرها نخوابد
21. به پشت نخوابد
22. سكنجبین ناشتا
23. طبخ در ظروف مسی و روحی
24. آ جر داغ
25. مدرها در فهرست چای سنتی
26. برگ سنا و گل سرخ
27. صبر زرد + ماست
28. چرفع یبوست
29. مسهل ها
30. حذف برنج
31. تنقیه
32. رژیم انگور
33. حذف حمام در ایام عادت ماهیانه
34. ارگاسم جنسی و ارضاء مناسب
35. كاهش ساعات خواب و سحر خیزی
36. آداب صحیح خوردن
37. آب دریا
38. سبزیجات یددار (شاهی – تره و … )
39. تنظیم بصل النخاع(مصطكی ، كندر … )
40. گروه ویتامینهای B
41. گل قند
42. حجامت

 

 

ب ـ راهكــــــــارهای اختصـــــاصی

 

 داروهای گیاهی منفرد:                                                         

 ۱ ـ لاك مغسول                                                                                                                                                                                                                                                  

۲ ـ عرق زیره                                                                                   

۳ ـ سندلوس                                                                                    

۴ ـ مجففات                                                                                     

۵ ـ رال هندی

۶ ـ دوسین

۷ ـ اسفند 

 

لاغری موضعی:

۱ ـ روغن مالیها

 ۲ ـ كف دریا

۳ ـ بادكش گذاری

 ۴ ـ ضربه با دست

                  

داروهای گیاهی ترکیبی                         

                                                                                                

۱ ـ جوارش كمونی                                                                  

۲ ـ اطریفل صغیر (اهلیجها)                                                     

۳ ـ ایارج فیقرا

۴ ـ فرمول تركیبی

۵ ـ دستور دكتر احمدیه

۶- دستور انطاكی: دادن منضج و اطریفل ها و ایارج و سپس فصد(تكرار این عمل)

 

 

نكـــــات مهم           

۱ ) كاهش وزن با شیب ملایم

۲ ) تطابق نسخه های اكسیر اعظم با اقلیم ایرانی

۳ ) حد كاهش وزن بر مبنای تعادل اخلاط

۴ ) حجامت مسمن است و فصد مهزل

۵ ) تحمل كم بلغمی مزاجها

 

 

خطاهای فاحش پزشكی كلاسیك در علم تغذیه     

۱ ـ عدم توجه به طبایع و مزاجها

۲ ـ افزودن حجم سردیها ( بلغم زاها ) در رژیم ضد چاقی

۳ ـ ریزه خواری و متعدد خواری

۴ ـ حذف شام

۵ ـ مساوی داشتن چاقی شحمی و لحمی

۶ ـ داروهای شیمیایی و عوارض مرگبار و جدی

 

 

 

درمان لاغری

 

الف ـ راهكارهای عمومی

۱ ) روغن حیوانی وسط یا آخر غذا           

۲ ) مصرف مفرحات                           

۳ ) روغن مالیها                                                         

۴ ) ماساژ

۵ ) خاكشیر

۶ ) مراعات رژیم در نیمه اول ماه قمری

۷ ) رژیم انگور

۸ ) درمان انگلهای گوارشی

۹ ) صبحانه كامل

۱۰ ) عسل

۱۱ ) بادكش گذاری

۱۲ ) حجامت عام

۱۳ ) خواب اول شب

۱۴ ) غذا خوردن با دست

۱۵ ) حمام یك روز در میان

۱۶ ) گردو و پنیر

۱۷) Sex  و ارگاسم

۱۸) تعادل روانی

 

 ب ـ راهـــكارهای اختصــــــاصی     

چاق کردن افراد صفراوی ها

چاق کردن افراد سودایی ها

۱ ـ صفرا برها                                                                    ۲ ـ مصرف نشاسته                                                          ۳ ـ لبوب                                                                          ۴ ـ ماء اللحم                                                                    ۵ ـ ماء الفواكه                                                                 ۶ ـ شیر و سكنجبین ۷ ـ حمام و سپس روغن مالی و صرف غذا ۸ ـ تخم مبردات

۱ ـ انجیر كشمش و انگور ۲ ـ خاكشیر – استخودرس ۳ ـ سوهان و حلوا سوهانی ۴- بادرنجبویه ، افتیمون

 

خـــــــطاهای پزشــــــــــكی جدید و طـــــب مدرن در درمــــــــــان لاغـــــــری 

1.  عدم توجه به مزاج
2.  عوارض داروهای شیمیایی
3.  عدم توجه به تعادل روانی
4.  عوارض اغذیه گرم در صفراویها

 

 

 

تهیه و تدوین : دکتر محمد عزیزخانـی