درمان کوتاهی قد با طب سنتی
كوتاهی قد و به طور كلی كوچكی جثه در نسل جوان و نوجوان امروز ، موضوعی آزاردهنده و واقیتی مشهود است . ریشه های این پسرفت رشد بدنی در نسل فعلی عمدتاً در آداب و رژیم غذایی نادرست در دوران بارداری ، همچنین تغذیه ناقص و غلط و مواد شیمیایی موجود در تنقلات مصرفی كودكان و نوجوانان امروز ماست . عوامل دیگری نظیر كم تحركی ، محرومیت از آفتاب ، آلودگی هوای شهرهای بزرگ ، مصرف داروهای شیمیایی ، هیجانات و تحریكات نا مطلوب محیطی ، افسردگی مزمن و كمبودهای عاطفی و تربیتی نیز كم و بیش در این پسرفت سهیم می باشند .
درمانهای مرسوم كوتاهی قد محدود به داروهای شیمیایی هورمونی بوده كه مشابه رشد انسانی عمل كرده و در جائی موجب افزایش قد اطفال می گردد . اما همانند تمام داروهای شیمیایی ، دارای عوارض جانبی فراوان و خطرناكی می باشد و بدتر از همه ، گاهی موجب بسته شدن زودرس غضروفهای رشد ( اپی فیز ) شده كه سبب تثبیت كوتاهی قد كودك شده و حتی مانع آن حداقل رشد طبیعی خود كودك و نوجوان می گردد .
در طب اصیل ایرانی “ حجامت “ به عنوان رفتار درمانی چند بعدی برای انواع بیماریهای نوزادان و كودكان و نوجوانان معرفی شده است و یكی از كاربردهای جالب توجه آن افزایش قد و ایجاد جهش رشد در اطفال و نوجوانان می باشد . البته درمان كوتاهی قد در طب سنتی مفصل بوده و شامل روغن مالی ها ، معجونهای غذایی ، ماساژ ، استنشاق رایحه های معطر ، اصلاح تغذیه ، تغییر ساعات خواب و …. می باشد كه در این مقال فقط به حجامت می پردازیم :
در كلینیك ما تعداد ۱۸ نفر كودك و نوجوان با شكایت كوتاهی قد تحت درمان با روش حجامت قرار گرفتند كه طرح درمانی آنان بدین شكل بوده است :
- حجامت عام ( موضع بین دو كتف)
- حجامت ساكرال یا چاربند ( گودی كمر روی مهره های S 1 ـ L 5 )
- حجامت ساقین ( روی عضله ساق )
- حجامت خشك ( بادكش گذاری ) روی مواضع خاص از جمله استخوانهای پهن بدن )
– به طور میانگین دو ماه یك بار حجامت آنان تكرار شده است و تعداد حجامتها سه الی هشت جلسه بوده است . مدت مطالعه و پیگیری این بیماران حدودو ۱۸ ماه بوده است.
محدوده سنی این گروه چهارده الی نوزده سالگی بوده است .
پاسخ درمانی این گروه تحت مطالعه بدین شكل بوده است :
۳ نفر از این كودكان هیچگونه افزایش رشدی نشان ندادند .
۱۱ نفر از این اطفال افزایش رشد بین چهار الی پانزده سانتیمتر نشان دادند .
۴ نفر از این گروه افزایش رشد محدود بین ۲ ـ۱ سانتی متر داشتند .
تمام این اطفال یك یا چند روش درمانی دیگری همانند هورمون درمانی ، داروهای شیمیایی متنوع ، مكمل های غذایی و ویتامینی ، طب سوزنی و ورزشهای كششی و بدنسازی و …. را تجربه كرده بودند كه به استثناء ۲ نفر كه افزایش رشد محدودی حاصل شده بود ، مابقی هیچگونه نتیجه درمانی ملاحظه نكرده بودند .
با در نظر گرفتن اینكه احتمال افزایش قد طی فرآیند رشد Constituitional و فاكتورهای مداخله گر دیگری نظیر اصلاح تغذیه ، تلقین روانی ، خطای اندازه گیری و …. برای ۴ نفری كه افزایش رشد محدود داشتند ، مطرح می باشد . این چهار نفر بعلاوه سه نفری كه هیچگونه پاسخ درمانی ( افزایش قد ) نشان ندادند جزو ناكامی ( Failare ) درمان محسوب شده و بنابراین می توان گفت :
یازده نفر از جمعیت هجده نفری ما یعنی ۶۱% بیماران ما به درمان حجامت پاسخ قابل توجه نشان داده است و چهار نفر ( ۲۲% ) بیماران ما پاسخ اندكی نشان داده و ۳ نفر ( ۱۷% ) هیچ پاسخی ندادند .
با توجه به بی خطر و بی ضرر بودن حجامت ، سادگی و كم هزینه بودن حجامت و همچنین منافع دیگری كه حجامت برای كودك دارد ( حجامت سبب افزایش مقاومت بدن كودك نسبت به بیماریهای ویروسی و عفونی شده و در تعدیل و كنترل اختلالات رفتاری و عصبیت اطفال كاملاً مؤثر می باشد و نیز سبب افزایش اشتهای اطفال می شود ) به نظر می رسد اجرای طرح های تحقیقاتی و درمانی گسترده تر با مشاركت جمعیت بزرگتر و همراهی و همكاری پزشكان متخصص در رشته غدد ، كودكان و اطلاع رسانی صحیح و منطقی و دور از تعصب رسانه ها و جراید و مربیان مدارس و صدا و سیما پیرامون حجامت ، بتواند یكی از معضلات شایع خانواده های ایرانی ( كوتاهی قد و جثه اطفال ) را كه بار مالی و عوارض روحی و روانی گسترده ای برای خانواده ها دارد را از میان بردارد .