مصلحات در اصطلاح طب سنتی به خوراکیهایی گفته میشود که باعث کاهش مضرات خوراک اصلی و افزایش خواص غذایی یا دارویی آن میگردند.

بسیار مفید است که با در نظر گرفتن مصلحات هر غذایی و همراه نمودن آن با غذای اصلی فوائد غذایی آن را افزایش و مضرات آن را به حداقل برسانیم. از قدیم الایام در بین ایرانیان استفاده از مواد خوراکی با مصلحات آن بسیار مرسوم بوده، مانند کباب با سماق و ماست و دوغ با نعنا و یا پنیر با گردو یا سیاه دانه که در کمال تاسف هم اکنون این امر بسیار مهم رنگ باخته است…

 

فهرست مصلحات خوراکی­ها

 

1. برنج، مصلح: زيره‌ي سياه، زعفران، شوید
2. خيار، مصلح: نعنا و گلسرخ، رازيانه، نمك
3. روغن حيواني، مصلح: عسل، سركه، آب‌ليمو، ترشي‌ها
4. كاهو، مصلح: سكنجبين
5. ماست، مصلح: شيره، عسل، سياهدانه، آويشن، زنيان، سیر، پونه
6. پنير، مصلح: گردو،سیاه دانه، زيتون، آویشن، عسل
7. كره، مصلح: عسل، انواع مربا، شکر سرخ
8. گوشت گوسفند، مصلح: عسل، سماق، قره‌قوروت، كشك
9. آش جو، مصلح: زيره‌، آب‌غوره
10. تخم مرغ، مصلح: دارچين، پياز، فلفل سياه، شويد و نمك
11. شير، مصلح: گلاب، هل، شكر و عسل
12. سرشیر، مصلح: عسل
13. نان گندم، مصلح: رازيانه، سياهدانه، كنجد، خشخاش، شیرینی­های طبیعی مثل شیره انگور یا شیره توت و عسل
14. عدسي، مصلح: گلپر، مرزه، سرکه، زعفران، روغن حیوانی
15. باقلا، مصلح: گلپر، عسل، پونه، مرزه، آویشن
16. انار، مصلح: گلاب، گلپر، عسل
17. انواع آش، مصلح: فلفل سياه، آويشن، زنيان، سياهدانه
18. دوغ، مصلح: كاكوتي، آویشن، نعنا، زنیان، سیاه­دانه
19. ماهي، مصلح: گردو، فلفل سياه و خرما
20. آبگوشت، مصلح: دنبه، آويشن، سركه، ترشي‌ها و پياز
21. چاي سياه، مصلح: آب‌ليمو و ليمو عماني
22. خامه، مصلح: عسل
23. پیاز، مصلح: شستن با آب و نمک، سرکه، کاسنی
24. سیر، مصلح: پختن در آب و نمک، کره، سکنجبین، گشنیز
25. سیب­زمینی، مصلح: دارچین، عسل، زنجبیل، آویشن
26. شلغم، مصلح: زیره، سکنجبین، شکر سرخ، سرکه، لیموترش، نمک
27. کلم، مصلح: آویشن، انیسون، دارچین
28. هویج، مصلح: انیسون، دارچین، زنجبیل
29. اسفناج، مصلح: پختن با روغن گاو و دارچین و فلفل
30. قارچ، مصلح: آویشن، فلفل، زنجبیل، روغن کنجد، زیتون
31. کرفس، مصلح: انیسون
32. کاهو، مصلح: نعنا، سکنجبین، زیره، کرفس
33. جو، مصلح: رازیانه، عسل، شیره انگور، انیسون
34. نخود، مصلح: زیره، شوید، سکنجبین، خشخاش
35. انواع لوبیا، مصلح: دارچین، زنجبیل، زیره، نمک، آویشن
36. نخود فرنگی، مصلح: آویشن، دارچین، زنجبیل، فلفل سیاه
37. آلبالو، مصلح: عسل
38. آلو و آلوچه، مصلح: عناب، عسل، کندر، روغن زیتون
39. انجیر تازه، مصلح: سکنجبین
40. انجیر خشک، مصلح: گردو، آویشن، بادام
41. انگور، مصلح: سکنجبین، غذاهای ترش
42. خرما، مصلح: آب انار، بادام، سکنجبین، گلاب، سرکه، کاهو
43. پرتقال، مصلح: عسل
44. زردآلو، مصلح: عسل، انیسون، زنیان، زیره
45. سیب، مصلح: دارچین، گلنگبین
46. کیوی، مصلح: عسل، گلنگبین
47. گلابی، مصلح: عسل، دارچین، زیره
48. لیموترش، مصلح: عسل، گلنگبین
49. مویز، مصلح: سکنجبین، عناب، آب میوه­های ترش
50. موز، مصلح: نمک، عسل، مربای زنجبیل
51. انواع کباب­ها، مصلح: سماق، گشنیز، فلفل، سکنجبین
52. جگر، مصلح: نمک، دارچین، سرکه، کباب کردن
53. گوشت گوسفند، مصلح: گشنیز، سماق، مرزه

 

جدول مصلحات غذایی

 

سیب­ زمینی	پختن با روغن بادام، دارچین، فلفل
آلو	گلقند
بادام	در گرم مزاج: شکر، در سرد مزاج: مصطکی
بادمجان	پختن با گوشت، روغن گاوی، سرکه، زیره
باقلا	پوست کندن، جوشاندن درآب و دور ریختن آب آن، آویشن، پونه، گلپر، فلفل
بامیه	ادویه­های گرم
برنج	خیساندن آن در آب نخاله گندم و شیرین کردن آن مثل شیرین پلو
بلدرچین	درآب و روغن کنجد با روغن بادام جوشانیده سپس با روغن بادام یا روغن­های دیگر مصرف شود. بهتر است همراه ترشی و کمی شیرینی پخته شود.
به	مربا کردن با عسل، انیسون و عسل
پسته	آب انار، زردآلو
پنیر تازه	گردو، سیاهدانه، آویشن، عسل، نعنا
پیاز	شستن آن با آب و نمک و با سرکه خوردن و بعد از آن آب انار و کاسنی خوردن و رافع بدبویی آن باقلا و مغز گردوی تفت داده شده
تخم ­مرغ	آویشن، فلفل، نمک و سرکه
جگر	در سرد مزاج: با نمک و سرکه و دارچین و زیره و گشنیز خشک و کاملاً بریان کردن، در گرم مزاج: سرکه و گشنیز
جو	رازیانه، انیسون
چای	در گرم مزاج: فوفل و شیر بز، در سردمزاج: مشک، میخک طبی، زنجبیل، دارچین و زعفران
خیار	نمک، رازیانه، زنیان، عسل، زیره
رطب	کاهو با خیار و سکنجبین
روغن و کره	نمک، شکر و عسل
ریواس	انیسون و عسل
زعفران	انیسون، سکنجبین
سماق	انیسون، مصطکی
سیب	عسل و دارچین و پرهیز از مصرف آب
سیب­ زمینی	تنوری پختن، دارچین، نعنا، آویشن، زنجبیل
سیر	پختن آن در آب با کمی نمک و اضافه نمودن روغن بادام و یا روغن کره و مصرف آن با گشنیز و سکنجبین و آب انار ترش و شیرین
شیر	در گرم مزاج: شکر، در سردمزاج، عسل، دارچین
عدس	کاملاً پختن آن با روغن کنجد تازه و یا روغن گاو و یا روغن بادام و یا سرکه و همراه گوشت پختن و خوردن
قارچ	پختن با نمک و شوید، خردل، روغن کنجد و زیتون، آویشن، فلفل، زنجبیل
قهوه	زعفران، زنجبیل، گلاب، نبات
کاهو	نعنا، کرفس، زیره، دارچین، سکنجبین
کدو	در سرد مزاج: آب عسل، زیره، نعنا، فلفل، خردل، در گرم مزاج: آبغوره
کرفس	انیسون
کشک	گلقند
کلم	پختن با گوشت، روغن بادام، خردل
گردو	در گرم مزاج: انار و سکنجبین
گلاب	نبات و شکر
گلابی	مربای زنجبیل
گوشت شتر	خوب پختن با نمک و شوید و روغن زیتون و اضافه کردن فلفل و زیره کرمانی و با مقداری خردل خوردن در گرم مزاج: بعد از آن سرکه خالص یا ترشی کبر آشامیدن، در سرد مزاج: زنجبیل خوردن
گوشت کبک	در گرم مزاج: سکنجبین و ترشی­ها
گوشت گاو	در سرد مزاج و معده ضعیف: بسیار پختن آن و خوردن با سیر و خوردن عسل و شیرینی­ها (به­جز خرما) و تره تیزک و خردل پس از آن، در گرم مزاج: سرکه
لوبیا	دارچین، زنجبیل، خردل، زیره، نمک، روغن زیتون، آویشن، فلفل و پختن آن با گوشت
ماءالشعیر	گلقند
ماست	زنیان، آویشن، گل سرخ، کشمش، نمک، پونه، نعنا، مربای زنجبیل
ماش	در سرد مزاج: ادویه معطر گرم مانند زیره، قرنفل، دارچین، فلفل، زنجبیل تازه، مصطکی، خردل و در گرم مزاج: پختن آن با ترشی­ها و نیز روغن بادام
ماهی	در مزاج سرد و تر و غلبه بلغم: زنجبیل پرورده، گلقند، ترشی کبر، سرکه، گلپر و عسل و پختن آن با روغن گاو و یا روغن بادام و یا کنجد و آویشن در گرم مزاج: سرکه یا سکنجبین
موز	در سرد مزاج: مربای زنجبیل و عسل و شکر، در گرم مزاج: سکنجبین بزوری و شکری
نخود	در سرد مزاج: زیره، شوید، دارچین و گلقند، در گرم مزاج: سکنجبین ساده و تخم خشخاش
هلو	عسل و مربای زنجبیل
هندوانه	در سرد مزاج: عسل و گلقند، در گرم مزاج: سکنجبین