طب سنتی در متون کهن
طب ایرانی نوعی از طب طبیعی است و طب آلترناتیو می باشد كه در كشور پهناور ایران به همت حكیمان بزرگی چون ابن سینا و جرجانی معماری و توسط طبیبان بیشماری طی قرنها اجرا و توسعه و تكمیل شد. هر نوع روش بهداشتی و درمانی كه در جای جای شهر و روستای ایران مرسوم و تعریف شده است را می توان طب ایرانی نامید.
هر چند كه خود این طب ایرانی دو بخش طب افواهی و طب سنتی دارد كه بخش اول یعنی طب افواهی ، مجموعه آداب و رسوم بهداشتی و درمانی مردم عامی كوچه و بازار و اطلاعات طبی سینه به سینه منتقل شده در میان نسلها را شامل شده است. بخش دوم یعنی طب سنتی نظرات و آرا، حكما است كه بر مبانی استوار علمی و تجربی بنا نهاده شده و در كتب و دستنوشته های آنان ذكر شده است و دارای مرجع و منبع مستند می باشد.
به هر حال با افتخار می گوییم طب ایرانی برخاسته از ایران و ایرانیان بوده و برای هر ایرانی و هر كس كه عشق ایرانی دارد كاملا شناخته شده است.
طب ایرانی برگرفته از از طب یونانی که بقراط حکیم و جالینوس پایه گذاران اصلی آن بوده اند، می باشد که اطباء ایرانی با تفکر و تدبر و اجتهادی منحصر بفرد ، در مکتب یونانی شاگردی کرده ولی به هیچ عنوان تقلیدی کورکورانه نداشته اند و حتی به رفع نواقص طب یونانی پرداخته اند.
از پزشکان سرآمد طب ایرانی می توان از زکریای رازی – بو علی سینا – اهوازی- عقیلی خراسانی – و اخوینی نام برد که خدمات علمی چشمگیر و تالیفات بی شمار ایشان باعث شد طب پراکنده و مشوش یونانی منظم گردد و طب از حالت تئوری به شکل عملی وتجربی در آید و علم الامراض که در واقع علت یابی و ریشه یابی بیماریهاست پا به عرصه وجود گذاشت که در طب یونانی نامی از آن برده نشده بود.
در قرن چهارم میلادی شاهپور اول پادشاه ساسانی «شهر علمی» جندی شاپور را بنا نهاد و با دعوت از اطباء ایرانی و یونانی و تاسیس بیمارستان جندی شاپور با ریاست و مدیریت طبیبان ایرانی اولین سیستم آموزش آکادمیک طب و پزشکی را در جهان پایه گذاری کرد.
این دوران مقارن ظهور پیامبر اسلام و سپس ادامه حکومت اسلامی توسط ائمه معصومین (ع) می باشد که دستورات بهداشتی و طبی و نسخه های درمانی صادر شده از جانب رسول اکرم و ائمه پشتوانه و مکمل بسیار محکمی برای غنا و تایید طب ایرانی بوده است و از همین جا طب ایرانی ممزوج با طب اسلامی شده است.
در مورد حکمای بزرگ ایرانی و عظمت کار آنان سخن گفتن مجال بسیار می طلبد که به ذکر چند نکته اکتفا می کنیم:
کتاب قانون بو علی سینا قریب به هفتصد سال در دانشکده های پزشکی اروپا تدریس شده و متجاوز از هشتاد بار به زبانهای مختلف دنیا تجدید چاپ شده است.
حدود ۱۱۰۰سال قبل زکریای رازی در شهر ری بیمارستانی احداث کرد که به روش مراکز آموزشی امروز دنیا آموزش طب به پزشکان ارائه می شد و از اکثر نقاط دنیا بیمار جهت مداوا به ایران و شهر ری سفر می کرده اند.
در مجموع حدود هفت هزار جلد کتاب مرجع پزشکی در طب ایرانی تالیف شده است که متاسفانه حدود ۱۴۰۰ جلد آن در ایران و مابقی آن در کتابخانه های اروپا و آمریکا نگهداری و البته مورد استفاده علمی و تحقیقاتی قرار می گیرد و چون تک نسخه می باشند ما ایرانی ها از آنها محروم می باشیم در واقع پایه و استخوان بندی طب جدید غربی، حاصل تلاش طبیبان و حکیمان طب ایرانی بوده است که متاسفانه هیچ نامی از ایشان در کتب پزشکی اروپا و آمریکا وجود ندارد!!