کبد چرب، پیشگیری و درمان در طب سنتی

“کبد چرب” مشکلی است که با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و متاسفانه ۴۰ درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند و عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می کند.

کبد دومین عضو مهم و از اعضای رئیسه بدن است و دارای حداقل شش هزار عملکرد شناخته شده حیاتی و دهها هزار کار و وظیفه ناشناخته و پیچیده در بدن می باشد، از جمله زیبایی و شادابی پوست و مو، افزایش انرژی و توان جسمی، تنظیم و تعدیل چربی و غلظت خون، فیلتراسیون سموم بدن، ترشح و تعادل هورمون های بدن و خونسازی، هضم و جذب غذا و…

کبد دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضرر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند. کبد به طور طبیعی خود را توسط سلول هایی ترمیم و پاکسازی میکند اما اگر فاکتورهای منفی وارد شده بیار باشند در این کار اختلال رخ می دهد.
وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر کبدی دارای ۵ تا ۱۰ درصد چربی باشد کبد چرب نامیده می شود.
کبد چرب یک موقعیت مرگبار را در بدن ایجاد می کند و بدتر اینکه هیچ علامت هشدار دهنده ای در ابتلا ندارد.
۱۰ تا ۲۰ درصد مردم آمریکا مبتلا به کبد چرب هستند و این آمار برای ایرانیان چیزی بالغ بر ۴۰ درصد است! و این هشدار بزرگی برای مردم ایران محسوب می شود.

انواع کبد چرب

کبد چرب غیرالکلی: این بیماری زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد، فرد دچار کبد چرب می‌گردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می‌شود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد.

کبد چرب الکلی: این بیماری جزء اولین مرحله‌های بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان می‌گردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.

کبد چرب بارداری: هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می‌تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی می‌باشد . زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می‌نمایند.

 

خطر کبد چرب

افزایش کبد چرب به ویژه درجات دو و سه آن سبب مختل شدن کارکردهای کبد و بالارفتن چربی و غلظت خون، کسالت بدن و خستگی، انواع ناراحتی های پوست، مو، سنگ کیسه صفرا و بالاخره سیروز کبدی و سرطان های کبدی خواهد شد(متاسفانه کبد چرب در مراحل اول بدون علامت و بی سرو صداست و به همین دلیل بررسی سونوگرافی سالیانه کبد، برای همگان لازم است).

 

علل ایجاد کبدچرب

تغذیه غلط و مصرف غذاهای صنعتی و حاوی مواد افزودنی نگهدارنده، اضطراب و استرس، عدم ورزش و کم تحرکی، مصرف بالای روغن های مایع نباتی، غذاهای فست فوت، شیرینی های مصنوعی قنادی ها، سرخ کردنی ها، مصرف مزمن داروهای شیمیایی، سیگار و الکل از علائم مهم ایجاد کبد چرب هستند.

 

تدابیر پاکسازی و اصلاح و تقویت کبد در طب سنتی

1. کبد داروها و خوراکی های شیرین را به خوبی می پذیرد. پس چیزهایی مثل مویز، انجیر و فندق بسیار مطلوب کبد واقع خواهند شد. مخصوصاً فندق که برای تمام انواع کبدها مناسب است. زیرا گرمی بیش از حد ندارد، مفتح، باز کننده مجاری و منافذ کبد است و خلط خوبی در بدن تولید میکند.
2. همان طور که اشاره شد،کبد شیرینی را دوست دارد و مواد غذایی شیرین را به سوی خود جذب می کند. اما مصرف زیاد این مواد باعث ایجاد انسداد در کبد می شود؛ به خصوص اگر شیرینی جات غلیظ باشند مثل شیرینی جات قنادی ها بنابراین کسی که التهاب و ورم در کبد دارد، باید از این شیرینی جات پرهیز کند، چرا که این مواد خلط صفرا تولید می کنند و انسداد در کبد ایجاد می کنند. بهترین شیرینی ها مربای به و سیب می تواند باشد.
3. روی هم خوری یعنی هنوز غذای اول هضم نشده غذای بعدی وارد بدن شود و عدم رعایت ترتیب در غذاخوردن برای کبد بسیار مضر است و همچنین درهم خوری، هم مضر است. مثلاً شما به مهمانی میروید چای، میوه، تنقلات و… بعد شام می خورید،که برای معده و کبد مضر است.
4. مصرف آب سرد به صورت ناشتا و یا بلافاصله بعد از حرکت های سنگین مثل حمام، جماع و ورزش، کبد را ناگهانی سرد می کند و باعث ایجاد بیماری های فراوان می شود. اگر فرد می خواهد در این حالت آب بنوشد، باید به او توصیه کرد که آب خیلی سرد ننوشد و نیز به یکباره لیوان آب را سر نکشد. بلکه جرعه جرعه و کم کم از آن بنوشد. نوشیدن آب در میانه شب و بین خواب هم صحیح نیست و بسیار مضر است بهتر است از آب سیب و شربت های زعفران و یا عرق کاسنی و شاهتره استفاده شود.
5. تحمل تشنگی به مدت طولانی نیز برای کبد بسیار زیان دارد.
6. بلافاصله بعد از خوردن غذا و نیز در حالت خالی بودن معده نباید فعالیت شدید انجام داد.
7. بلافاصله بعد از خوردن غذا و نیز در حالت خالی بودن معده خصوصاً هنگام بیداری از خواب صبحگاهی نباید آب، خصوصا آب سرد نوشید.
8. خوردن مواد غذایی که در بدن خلط غلیظ و لزج ایجاد میکنند مثل نشاسته، نانی که خوب پخته نشده باشد،کله پاچه و … برای کبد مضر است.
9. و باز هم تاکید میشود که خوردن شیرینی جات به مقدار زیاد، مخصوصاً شیرینی جات غلیظ مثل حلوا، باعث ایجاد انسداد در کبد می شود و خطرناک است، به خصوص اگر بلافاصله بعد از آن آب سرد مصرف شود.
10. خوردن کباب هایی که خام یا سوخته باشد مخصوصاً اگر بعد از آن بلافاصله آب سرد نوشیده شود، به کبد آسیب میرساند.
11. مصرف سیب با روش های گوناگون مثل: آب سیب، خود سیب، رنده سیب، لواشک سیب، رب سیب، کمپوت سیب برای کبد بسیار مفید و مقوی است. همچنین مرباهای سیب، به، هویج، بالنگ، شقاقل و … بسیار مفید هستند.
12. انجام ورزش و پیاده روی منظم و حتی المقدور شنا.
13. پرهیز از یبوست ( استفاده مداوم از انجیر و آلوی خیس کرده ).
14. نان بدون سبوس مصرف نشود و ترجیحاً نان سنگک برشته و نانی که از آرد گندم و جو به نسبت مساوی تهیه شده باشد، مصرف شود.
15. بهترین سبزی و میوه ها برای کبد: زردآلو، آلوی بخارا، هلو، گیلاس، گلابی، شاه توت، کاهو، خرفه، گشنیز، انار، توت سفید، مغز خیار سالادی.
16. انار، آب انار، رب انار( به ویژه ملس و ترش و شیرین ) رکن درمان کبد چرب است ( انار پس از غذا، آب انار ناشتا، رب انار همراه غذا ).
17. خاکشیر، کاسنی و شاهتره، خرفه، کنگر فرنگی، کاهو و سرکه انگبین از بهترین اقلام پاکسازی کننده کبد هستند.
18. غذاهای مضر برای کبد: چای، شیرینی جات قنادی ها، ماست، تخم مرغ، نمک زیاد، فلفل، ادویه جات تند و زیاد، سیر، آجیل شور، الکل، گوشت زیاد، مغز، جگر، دل، زبان، کله پاچه، غذاهای آماده بیرون نظیر ساندویچ ها و پیتزاها، سوسیس و کالباس، گوشت غاز و مرغابی، پنیرخامه ای و پرچرب، بستنی، مارگارین، روغن نارگیل، کیک، شکلات، چیپس، مواد نشاسته دار زیاد(نان و برنج بدون سبوس)، روغن های نباتی، مایع و سرخ کردنی.